Od početka septembra do kraja oktobra, u Konaku knjegine Ljubice gostuju radovi nekih od najvećih umetnika renesanse, od kojih je Direr verovatno najpoznatiji. Međunarodna postavka koja je već boravila u par evropskih gradova, pripada Istočno-slovačkom muzeju u Košicu, a među izloženim radovima mogu se naći izvrsna grafička dela Albrehta Direra, Luke Karnaha Starijeg, Albrehta Adolfera i mnogih drugih.
 |
| Hajnrih Aldegrefer - Starci klevetaju Suzanu |
 |
| Hajnrih Rek - Povorka sa prtljagom |
Kada je likovna umetnost u pitanju, stiče se utisak da se danas grafičkim radovima posvećuje znatno manje pažnje nego što je to slučaj sa slikarstvom ili vajarstvom. Ova izložba, sastavljena od mnogobrojnih grafičkih radova nastalih štampanjem sa vešto razrađenih "matrica" na drvetu ili metalu, nedvosmisleno pokazuje da su još u doba rensanse grafičkim tehnikama stvarana izvrsna umetnička dela. Renesansni, univerzalni čovek, snabdeven ogromnim znanjima, bio je domišljat i precizan; njihova grafika obiluje detaljima, sve je razrađeno do najmanjih tančina. Tematski, ovde se mogu sresti najrazličitji motivi, uglavnom karakteristični za prostor i razdoblje u kojem su stvarani, što po pitanju istorijskih okolnosti, što po pitanju zajedničkog antičkog ideala. Mogu se sresti fragmenti inspirisani mitologijom antike, brojni motivi nedvosmisleno biblijske tematike, ali razrađene na način bitno različit od srednjovekovnog. U nekim drugim delima, naprimer, kod Luke Karnaha Satrijeg, može se primetiti uticaj reformacije - to, između ostalog, potvrđuje izloženi portret Martina Lutera, inače, Karnahovog prijatelja, koji mu je više puta služio kao model.
 |
| Albreht Direr - Blagovesti |
 |
| Albreht Direr - Vaskrsenje |
Većina posetilaca, kako nam kažu, zainteresovana je pretežno za Direra, kao i za pitanje originalnosti izloženih eksponata, dok ih radovi savremenika manje zanimaju. To je, čini se, pogrešan stav - naime, i ostali autori izložene grafike poseduju izvrstan stepen majstorstva. Osim već pomenutog Luke Karnaha Starijeg, koji je i sam bio jedan od najznačajnih predstavnika renesanse, pogotovo na području Nemačke, tu je i Albreht Adolfer, naročito poznat po slici "Bitka Aleksandra Velikog" gde prikazuje pobedu Aleksandra Maksedonskog nad Persijancima, dela kojem se i Napoleon ushićivao. Istorijska tematika, retka među predstavnicima rensanse severa, može se primetiti i na tri izložena grafička rada, na kojim su prikazani predstavnici vojske i slonovi. Još jedan, za renesansu pomalo atipičan detalj, čine grafike sa prikazima divljaka; one pak, nastale u doba bliskom Kolumbovom otkriću, sugerišu o postojanju drugih delova sveta, još neistraženih. Tu je i karakterističan, gotovo vizionarski rad, na kojem Direr u prvi plan stavlja pejzaž; nešto što se u likovnoj umetnosti razvilo tek u doba romantizma.
 |
| Hans Burgmajer - Kalkutski divljaci. Kralj iz Gutzina |
 |
| Hans Burgmajer - Kalkutski divljaci. Kralj iz Gutzina |
|
Deo pomenutih radova, recimo, oni koji prikazuju pojedine delove sveta (poput Gvineje), deo su niza grafičkih listova poznatih pod zajedničkim nazivom "Trijumfalna povorka Cara Maksimilijana Prvog". Maksimilijan, austrijsko-rimski car iz dinastije Habzburga, poznat i kao "poslednji vitez", smatrao je sebe naslednikom velikana poput Cezara ili Herakla. U nedostatku novca, a u želji da postigne što veći odjek kod svog naroda, odlučio je da svoju ličnost i osvajačke pohode podeli preko grafike, koja je kao takva bila podložna većoj produkciji. U konaku je, kao posebno značajan deo, izložen izvestan deo te celine, na kojem je, između ostalog, radio i sam Direr, zajedno sa svojim učenicima i pomoćnicima.
 |
| Hajnrih Rek i Hans Burgmajer - Glasnik na grifonu |
 |
| Hans Špringinkle i Albreht Direr - Trijumf ratnih vremena |
Albreht Direr, jedna od najznačajnih ličnosti u renesansi uopšte, i pored kvaliteta ostalih, ne bez razloga istaknut kao glavna atrakcija ove izložbe, na njoj je prisutan sa velikim brojem originalnih dela. Među takvima, najupečatljivija, i ujedno najprimamljivija dela za posetioce su čuveni "Nosorog", kao i takođe vrlo poznata grafika, "Ritter, Tod und Teufel". Prva od te dve, koja je inspirisala i nadrealističkog genija Salvadora Dalija na stvaranje slične skulpture, ima izuzetno neobičnu istoriju nastajanja, vezanu za poklon upućen portugalskom kralju. Direr je naime ovo delo stvarao po pričanju, bez da je zaista imao prilike da sretne nosoroga; uprkos tome, finalni produkt njegove uobrazilje u velikoj je meri odgovarao pravom liku; šta više, bio je i bogatiji za pojedine mitološke detalje. Druga od dve pomenute grafike koje se ubrajaju među najpoznatije, inspirisana je biblijskom tematikom, tačnije 22. psalmom Davidovim (22:4), a prisutan je i uticaj Erazma Roterdamskog. Uz smrt sa peščanim satom kao večite pretnje i simbola konačnosti, prikazan je vitez koji jaše dolinom senki, praćen zlom, a zaštićen oklopom svoje beskrajne vere. Interesantno je pomentuti da je na ovom, kao i na druga dva najpoznatija Direrova bakroreza ("Melanholija" i "Sveti Jeronim u ćeliji") prisutan motiv psa kao pratioca centralne figure. Poslednja dva pomenuta rada, nisu deo izložbe.
 |
| Albreht Direr - Nosorog |
 |
Albreht Direr - Vitez, smrt i đavo
|
Sve u svemu, govoreći o postavci kao celini, dolazi se do utiska da ona pokriva značajan deo Direrovih grafičkih radova; ujedno, i nekih drugih stvaralaca rensanse. Otkrivajući nam dela mnogih velikana toga vremena, izložba nam predstavlja osnovna stemljenja velikih majstora - prisutne elemente antke, obilje bliblijskih motiva (s izuzetno često prikazivanom scenom raspeća), karakteristične potpise (monograme i piktograme), i, možda i pre svega, beskrajnu prefinjenost u detalju.
Нема коментара:
Постави коментар